Ortodonti Uzmanı Diş Hekimi Merve Özkan Akagündüz‘ün anlatımıyla yetişkinler için ortodonti tedavisi hakkında bilgi alın.
Yetişkinler için Ortodonti
Yetişkin Ortodontisi, Doredent İstanbul
Çocukluk döneminde ortodontik tedavi görme imkanı bulamayan, yaşla artan çapraşıklıklarından ya da başka birtakım sorunlardan ötürü tedavi olmak isteyen yetişkin bireylere uyguladığımız ortodontik tedavilere, yetişkin ortodontisi denilmektedir.
Ortodontik tedaviler, sağlıklı diş ve çevre dokulara sahip her bireye her yaşta uygulanabilir. Amacımız her birey için, doğru diş ilişkileri oluşturarak düzgün sıralanmış dişler ile güzel bir gülümseme oluşturmaktır. Yetişkin bireylerde sıklıkla rastladığımız uzun süre önce kaybedilen diş boşluğuna komşu dişlerin yatması sebebiyle, protez ya da implant uygulamalarının mümkün olmadığı durumlar, ortodontik tedavi gereksinimini artmaktadır. Bu gibi durumlarda ortodontik tedaviler tercih değil gereklilik olabilmektedir.
Çapraşık ya da aralıklı konumlanmış dişler, çene bozuklukları, alt ve üst dişlerin kapanış problemleri, yanlış açılanmış dişlerin düzeltilmesi, kaybedilen diş boşluklarının düzenlenmesi ya da kapatılması, travmatik oklüzyonun iyileştirilmesi amacıyla yetişkin ortodontisine başvurulabilmektedir.
Ortodontik tedaviler, küçük yaşlarda dişlerin ve dokuların adaptasyon kapasitesinin daha fazla olması sebebiyle daha hızlı sonuç vermektedir. Yaşla beraber diş çevresi kemik dokunun inorganik madde oranının artmasıyla, diş hareketlerini sağlamak güçleşmektedir. Gelişen teknoloji sayesinde ortodonti alanında yetişkinlerin sahip olduğu dezavantajları giderecek çok çeşitli uygulamalar gündeme gelmiştir. Bu sayede yetişkin bireylerde de tüm diş hareketleri gerçekleşebilmektedir.
Yetişkin ortodontisinde tedavi yöntemine karar verirken, hastanın yaşı, sahip olduğu ortodontik problem ve şiddeti, diş ve çevre dokuların durumu, hastanın ihtiyaçları ve beklentileri göz önünde bulundurulmaktadır. Ortodontik tedavi planı, klinik ve radyolojik incelemeler sonucu hastaya özel hazırlanır. Bu sebeple her ortodontik tedavi birbirinden farklılıklar gösterir ve kişiler arası karşılaştırmalar yapmak doğru olmaz.
Yetişkin ortodontisinde, metal ya da porselen braketler, kapaklı braketler, lingual braketler ya da şeffaf plaklar kullanılabilmektedir. Braket ve plak gibi ortodontik tedavi araçları dişsel ortodontik problemleri çözer. Eğer bireyde alt çene geriliği ya da ileriliği, üst çene geriliği ya da ileriliği ya da bunların kombinasyonları gibi iskeletsel bir problem varsa ve bunun düzelltilmesi isteniyorsa, ortognatik cerrahi prosedürlerinin de ortodontik tedavi planının içine katılması gerekir.
Yetişkin ortodontisinde tedavi süresi, problemin şiddetine, uygulanan tedavi yöntemine, cerrahi prosedürlerin uygulanıp uygulanmamasına ve hasta kooperasyonuna bağlı olarak değişkenlik göstermekle birlikte, çoğunlukla 1 ila 2 yıl arasında tamamlanabilmektedir.
Ortognatik Cerrahi
Erişkin hastalarda alt ve/veya üst çenenin kafa kaidesine göre aşırı önde, arkada ya da yana kaymış konumlandığı durumlarda iskeletsel problemin düzeltilmesi için, çene kemiklerinin olması gereken konumlarına alınması amacıyla yapılan çene operasyonlarına ortognatik cerrahi adı verilmektedir.
Ortognatik cerrahi işlem, büyüme gelişimi tamamlanmış bireylerde ihtiyaca yönelik olarak tek çeneye, çift çeneye ya da çene ucuna uygulanabilir. Amaç çene kemiklerini yeniden konumlandırarak yumuşak dokuya ve yüz estetiğine katkı sağlamaktır. Cerrahinin planlaması ortodonti uzmanları ile çene cerrahı ya da plastik cerrahın iş birliği ile yapılmaktadır.
Çene problemi yaşadığını düşünen birey ilk olarak bir ortodonti uzmanına müracaat etmelidir. Klinik ve radyolojik muayeneden sonra hastanın şikayetleri, var olan problemlerin listelenmesi ve bunların çözüm yolları, hastanın beklentileri detaylı bir şekilde değerlendirilir. Bu değerlendirmeler sonucu ortognatik cerrahi kararına varıldıysa, işlemlere öncelikle dişlerin konumlarının düzeltilmesi ile başlanır. Bunun içinde tel tedavisinden ya da şeffaf plak tedavilerinden faydalanılabilinir.
Ortognatik cerrahi öncesi ortodontik tedaviler kişiden kişiye değişmekle beraber yaklaşık ortalama 1 yıl civarı sürmektedir. Dişlerin konumları istenen seviyeye getirildikten sonra radyolojik incelemeler tekrarlanır ve hastadan ölçüler alınarak model cerrahisi yapılır. Model cerrahisi ile operasyon sırasında kullanılacak splintler üretilir. Bu splintler sayesinde planlanan hareketler tam olarak gerçekleştirilebilmektedir.
Ortognatik cerrahi operasyon genel anestezi altında yapılmaktadır. Operasyon sonrası lastikler ile çeneler birbirine bağlanmaktadır. Bu süre yaklaşık 1 hafta 10 gün kadar sürer ve bu süre zarfında hasta sıvı gıdalarla beslenir. Lastiklerin kullanımına birkaç hafta daha yemekler dışında devam edilmektedir. Operasyon sonrası şişlikler normaldir. Zamanla şişlikler azalmakta hasta konforu artmaktadır.
Ortognatik cerrahi operasyon sonrası ortodontik tedavi bir süre daha devam eder. Bu süre değişkenlik göstermekle birlikte ortalama 6-8 ay civarıdır. Uzun ve yorucu bu süreç sonunda hasta çene ve ortodontik problemlerinden kurtulabilmektedir.
Alt ve/veya üst çenede iskeletsel bozukluğa sahip ve idealde ortognatik cerrahi olması gereken, fakat cerrahi operasyon düşünmeyen kişiler, ameliyat olmak zorunda değildir. Ortodonti uzmanı bu kişileri konu hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirir. Tüm artılar ve eksiler hasta ile paylaşılır. Kişi durumun farkında ve sadece dişlerinin düzgün sıralanmasını istiyorsa konu ile ilgili hasta onayı alındıktan sonra ortodontik tedavi uygulanabilmektedir.
Uzm. Dt. Merve Özkan Akagündüz
1988 tarihinde Edirne’de doğdum. 2007 yılında İstanbul Üniversitesi (Çapa) Diş Hekimliği Fakültesinde yüksek lisans eğitimine başladım. 2012 yılında mezun oldum.
2014 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim dalında uzmanlık eğitimine başladım. 2019 yılında Ortodonti Uzmanı unvanı aldım ve Çorlu ADSM’ye atandım ve 2019-2022 yılları arasında Ortodonti Uzmanı Diş Hekimi olarak görev yaptım.
2024 yılından itibaren kendi kliniğimde çalışmalarıma devam etmekteyim.