Süt dişleri bebekliğin 6. ayında çıkmaya başlar ve 2,5-3 yaşına kadar bu süreç devam eder. Süt dişleri toplam 20 adettir. 6 yaşından itibaren kalıcı dişler süt dişlerinin altından çıkmaya başlar ve bütün kalıcı dişlerin çenede yerini alması 11-13 yaşına kadar sürer.
Süt dişlerinin esas görevi katı beslenmeyi sağlamaktır. Konuşmanın düzgün gelişimine katkı sağlarlar. Ön süt dişleri olmadığında bazı harflerin söylenişinde bozulmalar olur. Süt dişleri aynı zamanda kalıcı dişlerin yerini alana kadar kalıcı dişlerin germlerini korurlar ve kalıcı dişlere rehberlik ederler. Süt dişleri erken çekildiği zaman bu rehberlik ortadan kalkar. Sonuçta kalıcı dişlerin çıkacağı alan daralır ve ortodontik problemlerin oluşumuna zemin hazırlanır.
Süt dişleri çiğneme fonksiyonu ile dolaylı olarak çene gelişimine de katkı sağlar. Çiğneme kaslarının gelişimi çenelerin düzgün gelişimini sağlar. Dişlerin olması estetik açıdan da önemlidir.
Çocuklarda büyüme ve gelişimin büyük bölümü süt dişlerinin geliştikleri ve ağızda bulundukları zamana rastlar. Bu sebeple, süt dişlerinin önemsenmemesi büyük bir hatadır. Süt dişlerinde oluşan problemlerin giderilmesi gerekir. Aksi takdirde fonksiyon bozulur, kalıcı diş germleri zarar görebilir ve kalıcı dişlerin çıkacağı alan daralır.
İlk süt dişi çıktıktan sonra dişler parmak fırça yardımıyla ya da ıslak bir tülbent ile günde en az iki kez silinmelidir. Daha sonra yaş gruplarına göre önerilen oranlarda florür içeren diş macunu ile fırçalamaya geçilir. 3 yaş altında macun miktarı pirinç tanesi büyüklüğünde, 3-6 yaş arasında bezelye tanesi büyüklüğünde olmalıdır. Özellikle 6 yaşına kadar ebeveyn destekli fırçalama önerilmektedir. 6 yaşından sonra çocuğun motor becerilerinin gelişimi ile kontrol çocuğa bırakılmalı, fakat yeterli süre ve önerilen şekilde fırçaladığı kontrol edilmelidir. Rutin ağız bakımı alışkanlığı ne kadar erken kazandırılırsa o kadar iyidir.
Diş hekimi ziyaretlerine bebeklikte başlanmalıdır. Bu durum diş çürüğü riskinin azaltılmasında büyük önem taşır. Ayrıca rutin kontroller ile çocukların diş hekimi korkusu yaşaması engellenebilir. Flor uygulaması, fissür örtücü gibi işlem sırasında çocuğu rahatsız etmeyen uygulamalar çocuğun diş hekimine ve işlemlerine alışmasını sağlar.
Süt dişlerinde çürük oluşursa mutlaka tedavi edilmelidir. Süt dişlerinin organik madde oranı kalıcı dişlere nazaran daha fazla olduğundan çürük ilerleme hızı daha fazladır. Çürüğün derinliğine göre süt dişlerine de dolgu ya da kanal tedavisi yapılabilir. Tedaviye yanıt alınamadıysa ve diş erken çekilmek zorunda kaldığında yer tutucu uygulamaları ile bölgedeki alan kaybının önüne geçilebilir. Süt dişlerinin düşme zamanları gelene kadar ağızda tutulması çok önemlidir.
Bebeklerde ve çocuklarda travma çok sık karşılaşılan bir durumdur. Özellikle üç yaşından sonra süt dişi travmaları artmaktadır. Yapılan çalışmalara göre travma görülme sıklığı %10 ila %30 aralığında değişir. Süt dişi travmalarında zaman kaybedilmeden diş hekimine başvurulmalıdır. Bu süre tedavi için çok önemlidir.
Bebeğimin Süt Dişi Yamuk Ne Yapmalıyım?
Süt dişlerinin yamuk çıkması ebeveynlerin endişe etmesine sebep olabilir. Genelde ön dişlerde karşılaşılan bir problemdir ve bir müdahale gerektirmezler. Biz diş hekimleri süt dişlerinin aralıklı olmasını, kalıcı dişlerin çıkacağı alan açısından daha çok isteriz. Çünkü gelecek kalıcı dişler daha büyüktür ve düzgün dizilmeleri için daha fazla alana ihtiyaç duyarlar. Süt dişi yamukluğu, gelecek kalıcı dişlerin de bu açıdan sorunlu olacağının bir habercisidirler. Her 6 ayda bir yapılması gereken diş hekimi kontrollerinin yanı sıra 6 yaşından sonra ortodonti muayenelerine de özen gösterilmelidir. Erken ortodontik müdahaleler faydalı olabilir.
Süt Dişi Erken Çekilirse Ne Olur? Neler Yapılmalıdır?
Süt dişlerinin en önemli görevi kalıcı dişlerin yerini tutmalarıdır. Bu sebeple, oluşan süt dişi problemlerinde tedavi edilmeleri ve düşme zamanları gelinceye kadar ağızda kalmaları önemlidir. Aksi bir durumda diş çekilmek durumunda kalır, erken kaybedilen diş boşluğuna kalıcı dişler kayar ve çıkacak diğer dişlerin yerinden çalarlar. Böyle bir durumda sabit ya da hareketli yer tutuculardan destek almak gerekir.
Yer tutucu oluşan diş boşluğunun kaybını önleyen aygıtlardır. Çekilen dişin yanındaki dişe yapıştırılan metal sabit yer tutucular olduğu gibi, hasta tarafından takılıp çıkarılabilen hareketli yer tutucularda vardır. Hekim hasta için hangisi uygunsa onu uygular ve belli aralıklarla hastasını kontrole çağırır. Kalıcı diş gelmeye başlayana kadar yer tutucu ağızda tutulur.
Yer Tutucu Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yer tutucu kullanımında sorun yaşanmaması için dikkat edilmesi gereken birtakım hususlar vardır. Bunları sizin için aşağıda kısaca özetledik.
- Yer tutucunun dişlere ve çevre dokulara zarar vermemesi için hijyenine dikkat edilmelidir.
- Dişler düzenli ve özenli fırçalanmalıdır.
- Parmak ya da dil ile yer tutucu yerinden çıkarılmaya çalışılmamalıdır.
- Hareketli yer tutucular yemek yerken çıkarılmalıdır.
- Düzenli olarak diş hekimi kontrollerine gidilmelidir.
- Kırılma, kopma gibi durumlarda beklenmemelidir.
