Ortodontik Tedavi

Ortodontik tedaviler, parmak ve dudak emme gibi kötü alışkanlıklar, üst ve/veya alt çene ileriliği veya geriliği, gömülü kalmış bir köpek dişin sürdürülmesi, çapraşıklık ve boşluk sorunları gibi birbirinden çok farklı görünen problemlerin çözümüyle ilgilenmektedir.

Ortodontik problemler her yaş grubunda karşımıza çıkar. Eskiden toplum tarafından, ortodontik tedavilerin sadece küçük çocuklarda uygulanabileceği şeklinde bir yanılgı vardı. Fakat günümüzde bu yanılgı çoğunlukla giderilmiş olup, her geçen gün kliniklerimizde tedavi ettiğimiz bireylerin yaş ortalaması artmaktadır. Bu durumun oluşmasında bireylerin giderek artan estetik beklentilerinin artması da rol oynar.

Ortodontik tedaviye ihtiyacı olduğunu düşünen ya da diş hekimi yönlendirmesi ile kliniklerimize gelen hastalar, klinik ve radyolojik olarak ortodonti uzmanı tarafından değerlendirilir. Problemin çözümüne ilişkin yapılması gerekenler ortaya konar. Hastanın yaşı, anomalinin tipi ve şiddeti, tedavi yöntemi, hastanın beklentileri gibi durumlar gözetilerek kişiye özel bir tedavi planı hazırlanır. Bu tedavi planı üzerinde hastayla beraber istişare edilir ve hasta kararını verdikten sonra tedaviye başlanır.

Ortodontik tedaviler sanılanın aksine, her zaman sadece estetik nedenlerle ilgili değildir. Dişlerin çok çapraşık olduğu vakaların en büyük şikayetlerinden biri, çapraşıklık nedeni ile dişlerini yeterince temizleyememeleridir. Bu sebeple sıklıkla diş taşı oluşumundan şikayet ederler. Diş eti problemleri ile karşı karşıya kalırlar.

Çenelerin kapatılmasına rağmen ön dişlerin arasında oluşan boşluk, çiğnemenin sadece arka grup dişlerle sağlanmasına ve uzun dönemde düzensiz dağılan çiğneme kuvvetlerinin etkisiyle çeşitli sorunlara sebep olur. Dişlerde oluşan aşınmalar ve eklem problemleri bu sorunlardan bazılarıdır.

Ortodontik tedavi amacıyla, hareketli ortodontik apareyler, sabit vidalı ortodontik aygıtlar, metal veya porselen braket gibi sabit ortodontik araçlar ve şeffaf plaklar kullanılır. Hareketli ortodontik apareyler, çoğunlukla erken yaş gruplarında önleyici ya da alışkanlık kırıcı olarak ya da çene anomalilerinin düzeltilmesinde kullanılır. Sabit vidalı aygıtlar çok sıklıkla rastladığımız üst çene darlıklarında kullanılır. Sabit ortodontik araçlar ve şeffaf plaklar ise, dişsel çapraşıklık ya da boşluk tedavisinde ve kapanış sorunlarının giderilmesinde kullanılmaktadır.

Sabit ortodontik araçlar, tedavi boyunca dişlerin üzerinde kalması için yapıştırılan braket dediğimiz parçalar ve ark telleridir. Braketler, dişlerin yüzeyinde sabit kalarak ark telleri vasıtasıyla dişi hareket ettirmeye yarar. Braketler, metal ya da seramik (porselen) olabildiği gibi dişin dış ya da iç yüzeyine de uygulanabilirler. Eskiden daha çok metal braketler kullanılırken, son yıllarda seramik braket kullanımı oldukça artmıştır. Bunun en büyük sebebi, daha az görünür olmalarıdır. Tedavi süresince oluşan estetik kaygıların giderilmesinde kullanılırlar. Seramik braketler, estetik avantajları dışında metal braketler ile aynı görevi görürler. Tedavi sonuçları açısından birbirine üstünlükleri yoktur.

Geleneksel ortodontik tedaviler dediğimizde, dişin dış yüzeyine uygulanan uygulamalar kastedilir. Dişin dış yüzeyi yerine iç yüzeyine yerleştirilen braketlere lingual braketler, yapılan tedavi yöntemine lingual ortodontik tedavi denilmektedir. Tedavi yöntemleri arasında en estetik kabul edilenidir. Çünkü dışarıdan görünen ortodontik hiçbir araç yoktur. Kişinin tedavi sürecini kimse fark etmez. Fark edilen sadece dişlerin görünümünde meydana gelen olumlu değişimlerdir.

Şeffaf plak tedavisi, son yıllardaki en popüler tedavilerden biridir. Hastadan alınan dijital ya da geleneksel ölçüler vasıtası ile kişiye özel bir seri plak üretilir. Her bir plak 1-2 hafta kullanılır ve sonraki plağa geçilerek dişlerin kademeli olarak planlanan şekilde hareket etmesi sağlanır. Sürecin ilerleyebilmesi için hastanın günlük kullanım sürelerine dikkat etmesi gerekir. Plaklar yemekler dışında tüm gün yani yaklaşık 20-22 saat kullanılmalıdır. Bu süreç nihai sonuca ulaşılana kadar devam eder.

Ortodontik Tedavi Sunumu – Çağdaş Akagündüz