Yer Tutucu

Herhangi bir sebeple erken kaybedilen süt dişinin oluşturduğu boşluk, kalıcı diş gelene kadar mutlaka korunmalıdır. Bunun için yer tutucu dediğimiz apareylerden yararlanmaktayız. Yer tutucu apareyler, çocuğun diş yapısına ve çene yapısına uygun olacak şekilde kişiye özel olarak hazırlanırlar. Sabit ve hareketli olarak iki çeşitleri mevcuttur. Aparey yapımı laboratuvar ortamında diş teknisyenleri tarafından gerçekleştirilmektedir.

Çocuğa uygun tasarlanan yer tutucuların faydalı olabilmesi için, dişin kaybını takiben kısa bir süre içerisinde uygulanması gerekmektedir. Böylece olası yer kayıpları önlenerek gelecekte oluşacak ortodontik problemlerin önüne geçilebilir. Yer tutucular ilgili bölgedeki diş çıkana kadar ağız içerisinde tutulurlar.

Yer Tutucu Çeşitleri

Yer tutucular sabit ve hareketli olmak üzere iki çeşittir. Sabit yer tutucular çocuktan alınan ölçülere göre yapılır ve dişe yapıştırılırlar. Sabit yer tutucular, tek taraflı diş kayıplarında, çocuğun çok küçük olduğu durumlarda ve hasta kooperasyonunun sağlanamayacağı durumlarda sıklıkla tercih edilirler. Sabit oldukları için, çıkarılmaları sadece diş hekimleri tarafından gerçekleştirilir.

Hareketli yer tutucular takılıp çıkarılabilen apareylerdir. Sabit yer tutucular gibi çocuktan alınan ölçülere göre kişiye özel üretilirler. Çoklu süt dişi kayıplarında, çift taraflı süt dişi kayıplarında, ön bölge süt dişlerinin kaybında estetik kaygıları gidermek amacıyla tercih edilmektedirler. Hareketli yer tutucu kullanımı için çocuğun kooperasyonu gerektiğinden, yaş olarak daha büyük çocuklarda kullanılırlar. Yemekler dışında tüm gün boyunca takılmaları gerekmektedir.

Yer Tutucu Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yer tutucu kullanırken çocuğun ağız ve diş bakımına özen gösterilmelidir. Dişler ve apareyler düzenli olarak doktorun önerilerine uygun şekilde temizlenmelidir. Sabit yer tutucular kullanılırken, sakız ve lokum gibi yapışkan yiyeceklerin tüketimi önerilmemektedir. Aksi takdirde, çekme kuvveti etkisiyle yer tutucu yerinden çıkabilir. Yer tutucu yerinden çıktığında apareyin zaman kaybedilmeden tekrar yapıştırılması gerekir. Yer tutucunun kullanıldığı süre boyunca belli aralıklarla diş hekimine kontrole gidilmelidir. Böylece çıkarılma zamanı geldiğinde müdahale edilebilir.

Hareketli yer tutucuların kullanımında çocuğun apareyiyle uyumu çok önemlidir. Kullanılmadığı durumlarda herhangi bir fayda sağlayamayacakları gibi kullanımına uzun süreli ara verildiğinde ağız ile uyumunu yitirebilirler.

İlk kullanılmaya başlandıklarında ağız içinde yara oluşturabilirler. Konu hakkında diş hekiminin bilgilendirilmesi veya kontrolü gerekebilir. Yer tutucuların herhangi bir sebeple kırılması ya da kaybedilmesi yeniden yapılmalarını gerektirir.

Yer Tutucular Nasıl Temizlenir?

Sabit yer tutucuların temizliği, dişlerin fırçalanması sırasında etraflarının fırçalanması şeklinde gerçekleştirilir. Hareketli yer tutucuların temizliği ise, oda sıcaklığındaki musluk suyu altında sıvı el sabunu ve bir diş fırçası yardımıyla gerçekleştirilir. Arada bir de beyaz sirkeli su içerisinde ya da protez temizleme tabletlerinden faydalanılarak hijyen daha üst düzeyde tutulabilmektedir.

Her Süt Dişi Kaybında Yer Tutucu Yapılmalı Mıdır?

Yer tutucular süt dişinin zamanından önce kaybedildiği durumlarda uygulanırlar. Alttan gelen kalıcı dişin süt dişinin köklerini eritmesi ve sallanarak kaybedilmesine sebep olduğu durumlarda yer tutucu yapımına gerek yoktur.

Alttan gelen kalıcı dişin kök gelişimi belli bir seviye üzerinde ise, yerini alacağı süt dişi her ne sebeple çekilirse çekilsin yer tutucu yapımına gerek duyulmaz. Yine de bu gibi kararların çocuğun ihtiyacına göre değişebildiği unutulmamalıdır. Ortodontist ya da pedodontist görüşü almak fayda sağlar.