Diş taşı, dişler üzerinde biriken gıda artıklarının oluşturduğu mikrobik birleşimin zamanla sertleşmesi sonucu oluşturduğu tabakaya denilmektedir. Diş taşı içinde bulunan bakteriler, diş eti hastalıklarına sebep olabilmektedir. Bu sebeple diş yüzeyinden uzaklaştırılmaları gerekir.
Diş taşlarının oluşumunun önlenmesi için ağız bakımına çok özen gösterilmelidir. Oluşan diş taşlarının uzaklaştırılması içinde, belirli aralıklarla diş hekimi tarafından diş taşı temizliği yapılmasına gerek duyulur. Diş taşları temizlenmeyip üst üste biriktiği takdirde, diş kaybına kadar gidebilen sorunlar ortaya çıkmaktadır. Çünkü diş taşları zamanla birike birike dişin kök kısımlarına doğru inmekte ve kök çevresi kemik dokunun erimesine sebep olmaktadır. Dişi koruyan ve desteleyen kemik doku azaldığında dişte sallanmaya başlar ve bu yıkıcı süreç sonucu kişi dişini çektirmek durumda kalabilir.
Diş hekimleri diş taşlarını diş yüzeyinden uzaklaştırmak amacıyla çeşitli aletler kullanmaktadır. Bu işlem için özel tasarlanmış el aletleri ve ultrasonik aletler genelde kombine olarak kullanılır. Ardından iyi bir polisaj işlemi yapılarak diş yüzeyi doğal pürüzsüz haline getirilir ve bölgede plak birikime yatkın bir yüzey bırakılmaz.
Diş taşlarının temizlenmesi için profesyonel bir hekim, gerekli koşullar ve uygun aletler gereklidir. Diş taşlarının temizlenmesi için evde yapılacak pek bir şey yoktur. Çeşitli araçlar kullanarak diş taşlarının kazınmaya çalışılması hem hijyenik değil hem de etkili olamamaktadır. Ayrıca yapılan girişimler sonucu diş etleri tahriş edilebilmekte ve diş minesine zarar verilebilmektedir.
Diş taşlarının temizlenmesine yönelik evde yapılacak bir şey olmamasına rağmen, diş taşı oluşumunu önlemek ya da yavaşlatmak için yapılabilecek çok şey vardır. Öncelikle dişler her gün en az 2 defa ve yeterli bir süre boyunca florürlü bir diş macunu ve orta sertlikte bir diş fırçası yardımı ile güzelce fırçalanmalıdır. Fırçalanma sırasında dişlerin tüm yüzeylerinin fırçalandığından emin olunmalıdır. Özellikle dişlerin dil tarafına bakan yüzeylerinin temizliğine ayrıca önem verilmelidir. Klasik diş fırçaları alt keser dişlerin arka yüzeylerinin fırçalanmasında yeterli olamayabilir. Bu bölgelerin temizliği sırasında elektrikli diş fırçalarından faydalanmak iyi olabilir.
Dişler arasının temizliği için diş ipi kullanılmalıdır. Dil yüzeyinin temizliğine dikkat edilmelidir. Belli aralıklarla gargara kullanımı da fayda sağlar. Sigara ve tütün benzeri ürün kullanılıyorsa, bunların bırakılması diş taşı oluşum riskini azaltmaya yardımcıdır. Ayrıca taze sebze, meyve gibi katı besin tüketmek dişlerin doğal olarak temizlenmesine katkı sağlamaktadır.
Diş taşı oluşumuna engel olunamıyorsa mutlaka 6 ayda bir diş hekimine kontrole gidilmelidir. Genellikle lokal anestezi ihtiyacı dahi olmadan 25-30 dakika içinde ve çoğunlukla tek seansın yeterli olduğu bir diş taşı temizliği işlemi ile ağız sağlığı korunabilir. İşlem sonrası sıcak, soğuk hassasiyeti görülebilir. Ağrı kesici kullanılmasında bir sakınca yoktur. Tansiyon problemleri yoksa diş etlerinin daha hızlı toparlanabilmesi için tuzlu su ile gargara önerilir.
